حآفرین: بازگشت به ریل سودآوری پس از سال‌ها چالش‌های دستوری

بیانیه سلب مسئولیت: پس از تحقیقات گسترده، ما یک موقعیت خرید روی سهام شرکت ریل پرداز نوآفرین (نماد:حآفرین) باز کرده­‌ایم. این گزارش بیانگر نظر ماست و ما همه خوانندگان را تشویق می­‌کنیم تا خود تحقیقات مستقلی انجام دهند.

• شرکت ریل پرداز نوآفرین یک شرکت حمل‌و‌نقل ریلی مسافری با مالکیت بخش خصوصی است که سهام آن با نماد حآفرین در سال ۱۴۰۰ در فرابورس ایران پذیرش و عرضه اولیه شد.
• این شرکت اولین قطار ۵ ستاره ایران را در قالب برند فدک در سال ۱۳۹۴ راه‌اندازی کرده است. همچنین علاوه بر واگن‌‌های مسافری این شرکت مالک ۱۲ لکوموتیو باری نیز می‌باشد.
• در دولت سیزدهم و تحت تاثیر سیاست‌های مهلک شرکت راه‌آهن، شرکت‌های ریلی مشکلات بسیاری را تجربه کردند که این مسئله منجر به ریزش بیش از ۴۰ درصدی قیمت سهام شرکت از زمان عرضه اولیه آن شده است.
• به اعتقاد ما وضعیت عملیاتی و مالی شرکت در ماه‌های آینده بهبود قابل توجهی خواهد یافت و شرکت می‌تواند سودآوری قابل توجهی را تجربه کند.

تاریخچه

اگرچه شرکت در سال ۱۳۸۶ تاسیس شده اما آغاز فعالیت آن به عنوان یک شرکت ریلی مسافری به سال ۱۳۹۲ برمی‌گردد. در این سال تعداد ۱۳۳ دستگاه سالن مسافری آلمانی از شرکت راه‌آهن دولتی آلمان جهت راه‌اندازی قطارهای ۵ ستاره خریداری و وارد کشور شد. در مرحله اول طراحی و ساخت ۵۸ دستگاه واگن انجام و پس از اخذ مجور سیر از راه‌آهن ج.ا.ا، از سال ۱۳۹۴ در قالب برند فدک به تدریج وارد چرخه بهره‌برداری گردید. لازم به ذکر است قطارهای فدک اولین قطارهای ۵ ستاره ایران بودند و پس آن سایر شرکت‌ها نیز اقدام به راه‌اندازی این کلاس ریلی کردند.

تامین مالی منحصر به فرد از بورس

شرکت برای تکمیل ۷۵ دستگاه باقی‌مانده نیازمند منابع مالی بود و بدین منظور دو شرکت با نام‌های ریل گردش ایرانیان (نماد: حگردش) و دلیجان طلایی شکوه پارس (نماد: حشکوه) تاسیس و به هر یک به عنوان آورده غیرنقدی خود ۲۰ دستگاه واگن خام منتقل کرد و سپس این شرکت‌ها با انتشار سهام در فرابورس ایران منابع مورد نیاز برای بازسازی واگن‌ها را تامین کردند. در مورد ریل گردش ایرانیان به طور خاص تاسیس شرکت از طریق بازار اولیه و همزمان با با پذیره‌نویسی عمومی سهام آن بوده است.

نکته قابل توجه اینکه به دلایلی چون جهش نرخ ارز و کمبود لکوموتیو از ۲۰ واگن منتقل شده به هر یک از این شرکت‌ها ۱۳ واگن به بهره‌برداری رسیده است.

واگن‌های در حال فعالیت و مسیرهای موجود

گروه ریل پرداز نوآفرین به عنوان مالک و بهره‌بردار قطارهای 5 ستاره فدک، در پایان سال ۱۴۰۲ تعداد ۹۴ دستگاه واگن مسافری را بهره‌برداری می‌نماید که از این تعداد بیش از ۹۰% از ناوگان در سیر است. طبق آنچه متیس از صحبت با افراد آگاه دریافته واگن‌های دو شرکت‌ زیرمجموعه به صورت رام جداگانه فعالیت نمی‌کنند بلکه در مسیرهای مختلف به واگن‌های شرکت‌ اصلی متصل شده و درآمد هر شرکت به صورت نسبت واگن‌های آن از کل واگن‌های در حال بهره‌برداری محاسبه می‌گردد.

قطارهای فدک هم اکنون در مسیرهای زیر در سیر هستند.

ورود به سکتور باری

شرکت در سال ۱۳۹۹ به شرکت تعمیرات و توسعه بهره برداری ریلی مپنا، ۱۲ دستگاه لکموموتیو باری سفارش داد که لکوموتیوهای مذکور در میانه سال ۱۴۰۰ به شرکت تحویل شد و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۴/۲۴ با بارگیری اولین محموله بار معدنی به مقصد سنگان وارد شبکه ریلی کشور گردیدند. حاشیه سود ناخالص فعالیت این لکوموتیوها در حدود ۵۰% است.

ساختار بهای تمام شده: منفک از فروش

در ساختار بهای تمام شده این شرکت، آیتم «غذای مسافرین» با سهم ۴۰ درصدی بیشترین سهم را در میان سایر اجزا دارد. همچنین «حقوق و مزایای پرسنل صف و مهمانداران» با سهم ۲۲ درصدی رتبه دوم را در اختیار دارد. این مسئله از این جهت حائز اهمیت است که بر خلاف شرکت‌های تولیدی رابطه‌ای میان بهای تمام شده و فروش وجود نداشته و شرکت اهرم عملیاتی بالایی دارد، لذا هرگونه افزایش در فروش شرکت تماماً به سود خالص تبدیل می‌شود.

آغاز مشکلات

اواخر سال ۱۳۹۸ بود که با شیوع پاندمی کرونا فاصله‌گذاری اجتماعی آغاز شد و در پی آن ظرفیت قابل فروش بلیط برای هر واگن ۴ نفره به ۲ نفر کاهش یافت. این امر در کنار کاهش سفرها منجر به سقوط ضریب اشغال واگن‌ها به زیر ۵۰% شد.

فاجعه‌ای که صنعت ریلی را تا مرز ورشکستگی برد

از اواسط سال ۱۴۰۰ مشکلات ناشی از کرونا در حال کاهش بود که مشکلی به مراتب بدتر در صنعت ریلی ایران ظهور کرد: میعاد صالحی. او که مدیرعاملی صندوق بازنشستگی کشور را در کارنامه خود داشت، با روی کار آمدن دولت سیزدهم، در مهر ۱۴۰۰ به عنوان مدیرعامل شرکت راه آهن ج.ا.ا انتخاب شد.

اگرچه تا سال ۱۴۰۰ نرخ‌گذاری بلیط قطارهای ۵ ستاره دستوری نبوده و در اختیار شرکت‌ها بود، اما پس از روی کار آمدن میعاد صالحی وی قیمت‌گذاری بلیط این کلاس ریلی را نیز مشمول قیمت‌گذاری دستوری توسط راه آهن کرد.

این البته تنها آغاز ماجرا بود، چرا که وی در طول ۳ سال بعدی تنها مجوز ۱۰ درصد افزایش قیمت را به شرکت‌های مسافری داد در حالیکه تورم سالیانه تجمعی در این مدت بیش از ۲۰۰ درصد بود و این مهم باعث شد شرکت در اواخر سال ۱۴۰۲ زیان‌ده شود.

ثابت نگه داشتن نرخ بلیط در اقتصاد تورمی ایران برای ۳ سال تنها ضربه میعاد صالحی به شرکت‌های ریلی نبود. در ایران تامین نیروی کشش و لکوموتیو در انحصار راه آهن است و در واقع این شرکت است که وظیفه تامین لکوموتیو برای واگن‌های باری و مسافری را به عهده دارد. در دوره ریاست صالحی، درصد آماده به کاری لوکوموتیوها به کمترین مقدار خود (۵۲ درصد) رسید و به علاوه، ۵۸ دستگاه لوکوموتیو با مدیریت نامناسب راه آهن از چرخه خدمت خارج شد. برخی آمارهای منتشر شده در سال ۱۴۰۳، حاکی از سقوط این شاخص به ۴۸ درصد می‌باشد.

این مسئله منجر به کاهش واگن‌های در سیر شرکت‌های مسافری شد به طوری که در بازه‌هایی یک رام کامل شرکت ریل پرداز نوآفرین از بهره‌برداری خارج گردید.

تغییر شرایط حاکم و بهبود چشم‌انداز

سرانجام میعاد صالحی پس از تقریبا ۳ سال ثابت نگه داشتن قیمت بلیط قطارهای ۵ ستاره، در پایان تیر ماه ۱۴۰۳ و در حالیکه دولت سیزدهم به پایان کار خود نزدیک شده بود، مجوز افزایش ۳۰ درصدی قیمت بلیط را صادر کرد. یک نکته قابل توجه اینکه در این ماه مصوب شد قیمت بلیط قطارهای ۵ ستاره برای اتباع خارجی ۵۰ درصد بیشتر از قیمت عادی آنها فروخته شود. طبق آنچه متیس از صحبت با افراد مطلع دریافته اتباع خارجی در حدود ۲۰ درصد مسافران فدک را تشکیل می‌دهند.

در شهریور ۱۴۰۳ و با روی کار آمدن دولت چهاردهم، در یکی از اولین تغییرات میعاد صالحی برکنار شده و جبار علی ذاکری به سمت مدیرعاملی راه آهن انتخاب شد.

علاوه بر افزایش نرخ بلیط از ابتدای مرداد، مجوز یک افزایش ۲۵ درصدی دیگر هم از ابتدای آذر برای قطارهای ۵ ستاره داده شد تا بخشی از مشکلات انباشته این شرکت‌ها جبران شود. با این افزایش نرخ مجموع افزایش موثر قیمت بلیط قطارهای فدک در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۷۰ درصد رسید.

ما معتقدیم با تغییر مدیرعامل راه آهن و سیاست‌های جدید این شرکت، فضای صنعت متحول شده و شرکت ریل پرداز نوآفرین می‌تواند سودسازی خوبی را در سال آتی داشته باشد.

دورنمای سودآوری

بر خلاف دو سال گذشته که به دلایل یاد شده شرکت عملکرد ضعیفی در سودآوری داشته به اعتقاد ما سود شرکت در فصول آتی رشد قابل توجهی خواهد داشت. پیش‌بینی ما سود خالص ۱۳۱ میلیارد تومانی برای سال مالی ۱۴۰۳ و سود خالص ۳۴۵ میلیارد تومانی با فرض افزایش ۲۵درصد قیمت بلیط برای سال مالی ۱۴۰۴ می‌باشد.